![](http://www.up.alamto.com/img/2010/sheytan.jpg)
شیطان از کدام راه ها هجوم می آورد؟
***
قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ
الْمُسْتَقِیمَ ﴿١٦﴾
ثُمَّ لَآتِیَنَّهُم مِّن بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَیْمَانِهِمْ وَعَن شَمَائِلِهِمْ ۖ وَلَا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شَاکِرِینَ ﴿١٧﴾
گفت: «پس به سبب آنکه مرا به بیراهه افکندى، من هم براى [فریفتن] آنان
حتماً بر سر راه تو خواهم نشست.آنگاه از پیش رو و از پشت سرشان
و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها مىتازم،
و بیشترشان را شکرگزار نخواهى یافت.
***
امام باقر(ع) میفرمایند: خود شیطان هجوم از چهار طرف
را تفسیر و تبیین میکند...
در مورد هجوم از رو به رو می گوید:
آخرت را برای آدمی سهل و ساده می نمایانم.
***
در مورد هجوم از پشت سر می گوید:
مردمان را به جمع آوری مال ها فرمان می دهم و
آنان را از دادن حقوق واجبی که خدا در اموال شان قرار داده باز می دارم
تا برای وارثان و بازماندگان در پشت سر خود، به ارث گذارند.
***
در مورد هجوم از سمت راست می گوید:
من با آراستن بی راهه ها و نیکوسازی شبهه ها، دین آنان را تباه خواهم کرد.
***
در تفسیر هجوم از طرف چپ می گوید:
من، لذت های حرام را برای انسان، خواستنی و دوست داشتنی می کنم
و خواهش های نفس را بر جان ها چیره می سازم.
***
شیطان چون چنین گفت (که از هر چهار طرف انسان را محاصره می کنم) دل فرشتگان بر بشر به رحم آمد و گفتند: ای خدای ما! [پس] انسان از چه جهتی نجات می یابد؛ با آن که شیطان از هر چهار طرف به او حمله می کند؟ به آنان خطاب شد: دو جهت برای انسان باقی است؛ بالا و پایین. اگر دستش را به طرف بالا ببرد و خاضعانه دعا کند یا پیشانی اش را بر زمین گذارد و خاشعانه سجده کند، گناهان هفتاد سال او را می آمرزم.
منبع:تبیان